Uzayın Derinliklerindeki Önemli Yerlerde Bulunan Türk İsimleri: Tahmininizden Çok Daha Fazla!

Ay’ın içeriği her tarafı aynı parlaklıkta ve renklerde olmayan, bir kısmı açık kısmı bir koyu alanlara dikkatimizi çeker. Ay oluşumları denilen bu yerlerin birçoğuna ise Türk isimleri verilmiştir. bir sayısı oldukça çok olan bu isimlern neden uzayın bazı yerlerinde yer aldığı merak ettiniz mi?

Listeyi hazırlarken göğsümüzün kabardığını söylesek de bizi en heyecanlandıran Atatürk isimli bir kraterin de varlığı oldu. Türkiye’nin ilk kozmografya kitabının da en üst sıralarında yer alan ulu ebeveynden Fatih Sultan Mehmet’e, Mimar Sinan’dan Halide Edip Adıvar’a kadar önemli isimlerimizin Ay’da yer alması, biz Türkler için adeta bir gurur kaynağı.

Ay, insanoğlu için neden bu kadar önemli?

Dünya’ya en yakın gök cismi olan Ay’a yapılacak bir yolculuk, uzay araştırmalarının başlangıç ​​noktasıdır ve insanların uzaması hakkında bilgi edinmesi için ufku çiçekler. Tabii ki uzay araştırmaları sadece uzaya yerleşmelerini öğrenme amaçlı taşımaz. Diğer gezegenlerde yaşam veya yeni enerji kaynakları olup olmadığı da araştırılmakta. Ayrıca Ay’a ulaşabilen bir ülkenin gururu ve kendine güvenini de göz ardı edemez.

Bugüne kadar hiç araç göndermemiş olsak da Ay’da Türk gösterimi var.

İngiltere’de International Lunar Society’nin kurucusu, British Astronomical Association Lunar Section’ın başkanı, Royal Astronomical Society’nin çalışma üyesi Dr. Hugh Percy Wilkins, 20 yıllık yürüttüğü çalışmaların sonucu Ay’ın o zamana kadar olan en iyi haritasını çıkardı. Wilkins, Ay’daki bazı kraterlere ve bir sıradağa Türk adları verdi. İşte o isimler…

1-Mustafa Kemal Atatürk

Adını Danimarkalı astronom Roemer’den alan ana kraterin çevresindeki kraterler A, B ve C harfleriyle etiketlenmiştir. Ancak 1956’da danışma fikir birliğiyleAy ve kraterleri hakkında birçok çalışma yayımlayan Dr. Hugh Percy Wilkins’in atlaslarında, Römer’den sonraki en büyük kraterde Atatürk adı verildi.

Atatürk krateri, 28.962 kilometre uzunluğundaki derin halka şeklinde bir kraterdir. Merkez tepenin koruması 30 metredir. Çoğu kaynak, kraterlere siyasi adların verilmemesi halinde, hala “A” krateri olarak bahsetmektedir.

2- Fatih Sultan Mehmed

Ay elemanları Toroslar’da yer alan ve 1958’de bu adı alan Fatih krateri de 60 km çapa sahiptir. Ağzı açık bir kraterdir ve çevresinde da irili ufaklı birçok krater bulunur. Atatürk kraterine yakındır.

3- Ali Kuşçu

Tam daire şeklinde olan ve sanki bir pergelle çizmek istiyor Ali Kuşçu krateri, 60 km uzunluğundadır. Astronomi alanında önemli yürütme yürütücüsü Ali Kuşçu’nun adı gökbilimci Wilkins tarafından verildi.

4- Uluğ Bey

Ay’ınbatı kuzeydoğusu yer alan ve 48 km uzunluğunda olan bu krater, Ay’ın bize görünen manzaraki kenarına çok yakın olduğundan oldukça zor gözlemleniyor. Halka şeklindeki dağın iç kenarları dar olup üzerinde küçük tepeler sıralanır. Kraterin zemininde ve ortasında bir başka sivri dağ vardır. Uluğ Bey grubu, biri sıradağ olmak üzere 5 kraterden oluşmaktadır.

5- Biruni

Dünyanın en üreticisi ve birçok disiplinde eser vermiş, “her şey”in ilk teşhirini koyduğu alimi Biruni; Dünyanın yuvarlak ve Güneş’in etrafındaki dönüşümünden, organizmaların biçimini değiştirdiğine dair evrim yaklaşımına, Amerika kıtasının muhafazalarından, Ay’ın Dünya’nın uydusu olmasına kadar her şeyi tahliye eden biridir. Bilim tarihinde 11. yüzyılda Biruni Çağı olarak da adlandırılıyor. Ay evindeki krateri tam olarak, 17 derece kuzey paralel, 92 derece doğu boylamında yer alıyor.

6- İbn-i Sina

Batı dünyası İbn Sînâ adıyla tahsil ediliyor İbn-i Sina’nın adını taşıyan krater, rutin aşınmış ve zor gözlemlenebiliyor. Büyük bir bölüm silinmiş olsa da ana hatlar farklı edilebiliyor. Kraterin güney yüzeyinde ise irili ufaklı birçok krater yer alıyor.

7- Nasıruddin Tusi

Tarihte “Azerbaycan’ın ilk raathanesini kuran Türk” olarak beğenilen Horasanlı büyük astronomi Tusi’nin adı, günümüzde Ay’ın güney yarımküresindeki dev bir kraterde yer alıyor. Tam olarak 41 derece güney ve 12 derece doğu boylamı arasında uzanıyor.

8- Halide Edip Adıvar

Halide Edip Adıvar’ın adını taşıyan krater, sadece kadınların adlarının verilmesi dişi gezegen Venüs’te yer alıyorsun. Batı Afrodit Dağları’nın kuzeyinde yer alan kraterin çevresinde, gözetlenebilen gözlemlenebilen parlak eşyalar bulunuyor.

9- Mihri Hatun

Osmanlı şairi Mihri Hatun’un da adı kitapları Halide Edip Adıvar gibi Venüs’te bir kraterde yaşıyor. Tam olarak 40 derece kuzey enlem, 87 derece batı boylamları arasında 40 kilometre genişliğinde bir kraterdir.

10-Mimar Sinan

Merkür’deki kraterler dünyanın çeşitli kültürlerinden anında iz bırakan ve en az 50 yıldır ünlü sanatçıların, ressamların, müzisyenlerin ve yazarların adını taşıyor. Mimar Sinan da bunlardan biri. Merkür kurumlarındaki 147 km yüksekliğindeki kraterde yer alıyor. 15,5 derece kuzey ve 29,8 derece batı boylamları arasında yer almaktadır.

11- Sabri Berkel

Üsküp doğumlu Türk ressam Sabri Berkel de Merkür’de yaşayan sanatçılardandır. Berkel, 21 kilometre uzunluğunda ve kraterin ortasında koyu renkli maddeler içeriyor. Parlak bir tarihe sahip kraterin çevresinde yer alan diğer kraterler de parlak görünümdeyken, sadece Berkel kraterinin ortası koyudur. Bu koyuluğun sebebi hala araştırılmaya devam ediliyor.

12-Ankara

Gök cisimleri, keşfettiren insanlar kendilerine adlarla anılıyor. 1948 yılında Ankara Üniversitesi Astronomi Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışan Alman Gökbilimci Prof. Reinmuth tarafından bulunan asteroide “Ankara” adı verildi.

13- Dumlupınar

Uzay sakinlerinde dolanan gezegenciklerden insan adı da Dumlupınar. 2003 yılında IAU’da görevli Muazzez Kumrucu Lohmiller tarafından bulunan bir asteroit ise 4 Nisan 1953 yılında bir İsveç gemisiyle çarpışarak Çanakkale Boğazı’nda batan “Dumlupınar” gemisinin adı kondu.

14- Sinop

23,5 güney, 249,5 batı koordinatlarında yer alan Mars’taki bir çarpma krateridir. 15 kilometreye yükseldi ve 1991’de bu isim verildi.

15- Tarsus

Mars’ın Oxia Palus kraterinde bulunan bu çarpma krateri, 23,3 kuzey ve 40,3 batı koordinatlarında, 19 kilometreye yükseldi. 1976’da ise kendisine Tarsus ismi verildi.

Bu adlandırmaların temel kurallarının içinde olduğunu ve tarihin geçtiğin de bu noktada önemli olduğunu görüyor. İsimlendirmelerde politik ya da askeri isimlerin kullanılmasına, tek kelime ve kolayca okunabilir olmasına ve 16 harften fazla içeriğine dikkat edilmektedir.

Ay, Mars ve Venüs’ün gördüğü görünüyor engebeli, açık ve koyu renkli kıyafetler Birçoğuna ve hatta uzayın derinliklerindeki birçok merkez verilen önemli Türk ilim insanlarının isimleri sonsuz dek, gururla uzayda yaşamaktır.